Excel Kursu Ders 7 Grafikler

EĞİTİMİN ADI: MİCROSOFT EXCEL 2016 KULLANIMI

                                          EĞİTİMCİ: ENGİN YILMAZ

                                          Yazan: Candeniz Balkaya

                                          Ders: 7

                        KONU: GRAFİK OLUŞTURMA, GRAFİĞİN TÜRÜNÜ DEĞİŞTİRME, TAŞIMA, BAĞLANTI OLUŞTURMA

                        Ders Amaçları ve Elde Edilmesi Beklenen Kazanımlar

              Bu derste, katılımcıların aşağıdaki konularda bilgi kazanması ve uygulama yapabilmesi beklenmektedir:

• Grafik oluşturabilme;
• Excel belgesinde grafikler arasında dolaşabilme;
• Grafiklerin türünü değiştirebilme;
• Grafikleri taşıyabilme;
• Metin içinde hücrelere bağlantı gösterebilme.

Sesli Ders Kaydı ve Ders Dosya Bağlantıları

Bu dersin ses kaydına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Microsoft Excel 2016 7. Ders

Derste kullanılacak dosyaların bulunduğu klasöre aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:

https://www.sendspace.com/pro/dl/w2w3xg

                        Özet

1. Bir grafik oluşturmak için, ilk önce grafik oluşturulacak alan seçilir. Daha sonra, ekle menüsünden grafiklere gelinir ve tüm grafiklere tıklanır. Kısayol tuşu sırasıyla Alt+O T ve T’dir. Burada grafik türü ve seçilen türün alt türü seçilir ve grafiğimiz oluşmuş olur.
2.  Belgede grafiğe gitmek veya objeleri listelemek için JAWS’ta Ctrl+Shift+O; NVDA’da ise insert+f7 tuş kombinasyonları kullanılır. Listeden gitmek istenen objeye tıklanır ve imleç objeye taşınmış olur. Objeden çalışma sayfasına dönmek için tekrar esc tuşuna basılabilir.
3.  Grafiğin türünü değiştirmek için, grafiğin üzerine geldikten sonra uygulama tuşuna basılarak “Grafiğin türünü değiştir” seçeneğine tıklanır. Bu seçeneğe tıklandıktan sonra; karşımıza grafik türünü ve alt türünü seçtiğimiz alan çıkar.
4. Grafiği taşımak için; ilk önce grafiğin üzerine gelinir, daha sonra uygulama tuşuna basılarak kes seçeneğine tıklanır. Daha sonra grafiğin yapıştırılmak istendiği yere gelinir ve yine uygulama tuşuna basılarak, yapıştırma seçeneklerinde sağ ok ile “Kaynak biçimlendirmesini koru” seçeneğine tıklanır. Eğer bu seçenek işaretlenmezse, grafik biçim değiştirerek, resim halini alabilir.
5.  Bir hücreyi diğer bir hücreye bağlamak için; köprü eklenir, ve “var olan dosya veya web sayfası” alanına gelinene kadar tab yapılır. Burada bir aşağı ok yapılarak “Bu belgeye yerleştir” seçeneğine gelinir. Bir kez tab yapıldıktan sonra hücre başvurusu alanına hangi hücreye gidilmesi istendiği, görüntülenecek metin ve istenirse de ekran ipucu metni yazıldıktan sonra onaylanır.

                        Giriş

              Figür veya grafik, bir verinin grafiksel olarak gösterilmesi anlamına gelir. Temel olarak bizler grafikleri, verileri görsel açıdan anlatmak için kullanırız.

              Örneğin bir partinin seçim başarısını değerlendirmek için sunum yapıyorsunuz. Sunumunuzda, partinizin her ildeki seçim sonuçlarını içeren bir tablo yaptınız ve bu tabloyu anlatacaksınız. Katılımcılar, bu tabloyu sizden dinlerken sıkılabilir, rakamlar bir süre sonra sıkıcı hale gelebilir. Fakat biz verileri anlatırken aynı zamanda bu verileri bir grafiğe dönüştürürsek, yarım saatte sunduğumuz sunum katılımcılar için daha anlaşılabilir bir hal alacaktır. Çünkü katılımcılar, tek bakışta ya da dokunuşta, alması gereken bilgileri alabilir hale gelecektir. Dolayısıyla sunumda hem işitsel hafızayı, hem de görsel hafızayı beslemiş olursunuz. Körler için de grafiklerin kabartılması mümkün olmaktadır. Bu şekilde körler de hem işitsel, hem de dokunsal hafızayla bilgileri alabilir.

              Pasta, çubuk, çizgi, halka gibi grafik türleri vardır. Her grafik türünün kendine has bir kullanımı vardır ve bazı durumlarda bazı grafik türleri daha çok kullanılmakta, daha çok tercih edilmektedir. Hangi durumlarda hangi grafiklerin kullanıldığına internetten bakabilir veya bir görene sorabilirsiniz.

                        Grafik oluşturma.

•grafik yapılacak veri aralığı seçilir;

•Alt tuşuna basılarak sağ okla, veya da direkt alt +O kısa yolu kullanılarak ekle menüsüne gelinir;

•Bir kez aşağı ok yapılarak menü aktif edilir, ve ctrl + sağ ok ile grafik ya da figür bölümüne girilir;

Not: Eğer sanal şerit menüleri aktifse, standart menüler gibi oklar yardımıyla da dolaşılabilir.

•Grafikler grup kutusunda tab veya shift + tab tuşlarıyla, sağ sol oklarla dolaşarak veya sanal şerit menüleri aktifse aşağı yukarı oklarla istenen bir grafik türü seçilir.

Not: seçilen bir grafiğin farklı türleri vardır. Grafik türünü seçtiğinizde veya da tüm grafiklere tıkladığınızda karşınıza çıkacaktır. Tüm grafiklerden bir seçim yapmak isterseniz, ilk sekmede asıl grafik türü oklarla seçilir, daha sonra tab tuşuna basılır, ve seçilen grafiğin alt türlerinin listelendiği sekmeye ulaşılır.

•istenen alt tür seçildikten sonra enter tuşuyla grafik oluşturulur.

Not: Excel’de bulunan farklı grafik türleri seçeneklerinin ne anlama geldiğine, bu grafik türlerinin hangi alanlarda daha çok işe yarayacağına internetten bakılabilir.

Not: grafikler Excel’de çok daha rahat okunur.

              Şimdi dilerseniz, Restoran Erzak Listesi Beşinci Dersten Sonra  .xlsx dosyamızda bu adımları uygulayalım:

İlk önce verilerimizi seçelim. Bunun için:

• B5 hücresine gelelim.
• Shift tuşuna basılı tutarak, aşağı B5’ten B9’a kadar gelelim.
• Elimizi shift tuşundan çekmeden, B9’dan F9 hücresine kadar, Shift+sağ ok yapalım.

Bu şekilde, B5’ten F9’a kadar tüm hücrelerimiz seçilmiş olacaktır.

Not: B5’ten F5’e kadar seçip, F5’ten F9’a kadar da seçebiliriz.

Şimdi grafiğimizi eklemeye başlayabiliriz. Bunun için şu adımları uygulayalım:

• Alt tuşuna basalım, sağ oklarla “Ekleyi bulalım. (kısa yolu: Alt+O)
• Daha sonra sanal şerit menülerini aktifleştirenler aşağı oklarla, aktifleştirmeyen katılımcılarsa ctrl+sağ okla “grafik” grup kutusuna gelelim. (Ekle Menüsünde T yapılabilir, grafiklerin kısa yoludur).
• Bu alanda, yine sanal şerit menülerini aktifleştirenler oklarla, aktifleştirmeyenlerse tab shift tab veya sol sağ oklarla “Tüm grafiklere tıklayalım. (Grafikler grup kutusundayken tekrar T yapılabilir, kısa yolu budur).
• Tüm grafiklere tıkladığımızda, karşımıza iki adet sekme çıktı. Birisi tüm grafikler, diğeri ise önerilen grafikler. Bu alanda biz ctrl tab tuşlarıyla tüm grafikler sekmesine gelelim.
• Daha sonra grafik türlerinden çizginin üzerine gelelim;
• Bir kez tab tuşuna basarak, ok tuşlarıyla “işaretçileri olan çizgi” seçeneğini seçip enter yapalım.
• Biraz bekledikten sonra, esc yapıp çalışma sayfamıza dönelim.

                        Grafikler Arasında Dolaşma ve Okuma

              Evet, bir grafik ekledik. Peki bu grafiğimizde işlemlerimizi nasıl yapacağız? Veya içinde grafik olan bir belgede grafiğe nasıl göz atacağız? İlk önce JAWS ile bu işlemleri nasıl yaptığımıza bakalım:

              JAWS İle Grafiğe Gitmek, Grafiği Okumak

              Belgenin içindeyken, ilk önce ctrl + shift + o yapalım. Bu komut, belgenin içindeki nesneleri sıralayacaktır. Şu an “Restoran Erzak Listesi  Beşinci Dersten Sonra .xlsx” dosyamızda sadece bir grafik olduğundan, bu tuş kombinasyonunda sadece eklediğimiz grafik görünecektir.

              Grafiğimizin üzerine geldikten sonra enter yapalım ve grafiğe girelim. Burada JAWS bize, “Sanal ekranda görüntülemek için ctrl + insert + c harflerine basın” şeklinde bir mesaj verecektir. Ve biz de JAWS’ın söylediğini yapalım, ctrl + insert + c tuşlarına basalım. Artık burada grafikle ilgili bilgiler karşımıza geldi. Fakat grafiğimizin başlığını ve sütunlarını etiketlemediğimiz için, Jaws bize bazı yerlerde “etiketlenmemiş” mesajını veriyor.

                            NVDA İle Grafiğe Gitmek, Grafiği Okumak

NVDA’da ise Insert veya CapsLoc+F7 ile belgedeki nesnelere gidebilir, grafiğe enter yapıldıktan sonra oklarla grafiğin sütunları ve satırları üzerinde dolaşabiliriz. NVDA, burada grafikteki azalma veya artma miktarını da söylemektedir. (NVDA Türkçe 2018.4 eklentili sürümde denenmiştir).

Önemli not: Ctrl shift o veya f7 ile grafik seçildikten sonra, ctrl yaptığımızda grafikle ilgili seçeneklerin olduğu bir kutu çıkıyor. Fakat burası erişilebilir değil.

++++              Grafik Türünü Değiştirme

              Diyelim ki, seçtiğimiz grafik o veri için uygun değilmiş, ya da biz bu türden hoşlanmayıp grafiğimizin türünü değiştirmek istiyoruz. Grafiğimizin türünü değiştirmek için, sırasıyla şu adımları uygulayalım:

• İlk önce ctrl + shift + o veya da insert + F7 ile listeyi açıp grafiğimize tıklayalım.
• Uygulama tuşuna basıp, oklar yardımıyla “Grafiğin türünü değiştir” seçeneğine giriş yapalım. Uygulama tuşuna bastığımızda bir menü açılmıyorsa, Shift+F10 tuşlarını da deneyebiliriz.
• Burada, karşımıza grafik oluştururken grafik türünü seçtiğimiz alan çıktı. Yine önceki gibi buradan bir grafik türü, bir de bu türün alt türünü seçelim.

                        Grafiği Taşıma

              Biz her şeyi hallettik, kafamız rahat. Ancak bir de bakıyoruz, grafiğin olduğu hücrelerde yazı var. Kafamızda hemen, “Acaba yazılar görünecek mi, ya görünmezse?” şeklinde tereddütler oluşmasın. Şimdi oluşturduğumuz grafiği hemen başka hücrelere taşıyıp, bu sorundan kurtulalım. Bunun içinse:

• İlk önce grafiğimizi, Ctrl+Shift+O veya insert+F7 ve ardından enter tuşlarıyla seçelim. Giriş tuşuna basmadan önce, grafikleri listelediğimizde ekranda, grafiğin o an hangi hücrelerde bulunduğunu da ekran okuyucumuz belirtecektir. Bizim oluşturduğumuz grafiğin F8-L23 hücreleri arasına yerleştiğini göreceğiz. Bunu tüm işimizin sona erdiği I26 hücresinin sonrasında bir yere, mesela L26 hücresine taşıyacağız.
• Giriş tuşuna basıp grafiğimizi seçili hale getirdikten sonra, uygulama tuşuna basarak “kes” diyelim.
• Grafiğimizi yapıştırmak istediğimiz aralık başlangıcı olan L26 hücresine F5 deyip gelen alana bu değeri yazıp girişe basarak gelelim.
• Yine uygulama tuşuna basarak, yapıştırma seçeneklerine gelelim, sağ oklarla “kaynak biçimlendirmesini koru” diyelim. Tekrar grafikleri listelediğimizde grafiğin konumlandığı hücre aralığının L26 ile başladığını göreceğiz.

Not: Ctrl+X ve Ctrl+V yapıldığında, grafiğimizin türü değişebiliyor. O yüzden “kaynak biçimlendirmesini koru” demek zorundayız. Aksi takdirde grafiğimiz resim olarak yapışır ve ekran okuyucu programlar bu grafikleri okumayabilir.

                        Dosya İçi Bağlantı Ekleme

              Çalışma kitabımızda, sayfa içerisindeki hücrelere kısa bir şekilde ulaşmak için veya ilgili veriyi referans göstermek için bağlantı ekleyebiliriz. Ekleme sonrası, hücre üzerinde giriş tuşuna bastığımızda doğrudan bağlantı verilen hücre üzerine gitmiş oluruz. Bağlantı eklemek için;

• İlk önce, bağlantıyı eklemek istediğimiz hücreye gelelim. Bu hücre C1 olsun.
• Daha sonra ister ekle menüsünden ctrl+ sağ ok ile bağlantılara gelerek köprüye tıklayalım, istersek de Ctrl+Alt+K kısayol tuşunu kullanalım.
• Şimdi tab veya shift + tab tuşuyla “var olan web sayfası veya dosya” kısmını bulalım.
• ” Var olan dosya veya Web sayfası”’nın üzerinde bir kez aşağı ok yapalım ve “Bu belgeye Yerleştir” seçeneğine gelelim.
• Daha sonra bir kez tab yapalım, ve “hücre başvurusunu yazın” alanına da asıl gitmek istediğimiz hücreyi, ilk harfi büyük olacak şekilde yazalım. (Bizim kullandığımız “restoran erzak listesi Beşinci Dersten Sonra ” dosyası için I26 hücresi olsun.
• İki kere tab yaptığımızda, karşımıza görüntülenecek metin alanı çıkıyor. Buraya da köprü linki bizi nereye götürecekse onu yazalım. Örneğin I26 hücresinde aylık toplam maliyetimiz yazıyor. Bu alana “Aylık Toplam Maliyet” yazabiliriz.
• Görüntülenecek metnimizi de yazdıktan sonra, bir kez daha tab yapıp, ekran ipucuna gelelim. İstersek, burayı boşluk tuşuyla aktifleştirerek bir şeyler yazabiliriz. Biz şimdilik buraya, “Aylık toplam maliyeti görmek için tıklayın” şeklinde bir açıklama girelim.
• Ekran ipucumuzu yazdık veya yazmadık, bir kez daha tab yapıp tamam düğmesine tıkladığımızda köprümüz oluşmuş olacaktır.