Musescore 3 Erişilebilir El Kitabı 5. Bölüm

Sevgiyle merhabalar,

Değerli Bilişim Bülteni okuyucuları.

Erişilebilir el kitabımızın beşinci bölümünden sizleri sevgiyle selamlıyoruz.

            Bu bölümümüzde:

• Stakato,
• Üçleme ve Diğerleri,
• Simgeler,
• Dolap İşaretleri,
• Tekrar İşaretleri

Konularına değineceğiz.

O halde, lafı fazla uzatmadan içeriğimize başlayalım:

            15. Stakato:

Yazdığımız notaların stakato, yani kesik kesik çalmasını istiyorsak Shift+S tuşlarını kullanıyoruz.

Kullanımı:

Hangi notanın stakato olmasını istiyorsak, sağ veya sol ok tuşları ile istediğimiz notayı seçerek Shift+S basmamız yeterli oluyor.

Her bir nota için bu durumu yineliyoruz.

Bu şekilde istediğimiz bütün notalar stakato şeklinde çalıyor.

Ayrıca nota üzerine geldiğimizde de NVDA nota adıyla birlikte stakato olduğunu bize bildiriyor.

Birden fazla notayı tek seferde Stakato yapmak istersek: Dilediğimiz kadar notayı yazıyoruz, Ardından N harfi ile normal moda geçiyoruz. Shift tuşuna basılı tutarken sağ veya sol ok tuşlarından biriyle dilediğimiz kadar notayı seçerek ardından da Shift+S tuşlarına basarak bütün seçili notalara Stakato işaretini koymuş oluyoruz.

            16. Üçleme ve Diğerleri:

Eserimizde dilediğimiz anda Üçleme veya daha fazlasını koyabiliriz.

İkileme için: CTRL+2,

Üçleme için: CTRL+3,

Dörtleme için: CTRL+4,

Beşleme için: CTRL+5,

Altılama için: CTRL+6,

Yedileme için: CTRL+7,

Sekizleme için: CTRL+8,

Dokuzlama için ise: CTRL+9 kısa yol tuşlarını kullanabiliriz.

Kullanımı:

Dört dörtlük bir ölçüde Dörtlük la, sol, fa ve mi notalarını yazacağımızı varsayalım. Lakin La notasını la/si/la şeklinde üçleme yaparak süslemek isteyelim.

Önce N harfi ile nota yazma moduna geçelim.

5 tuşu ile dörtlük nota değerimizi belirleyelim ve CTRL+3 ile üçlemeyi başlatalım. Program otomatik olarak dörtlük nota değerini üçleme yapabileceği değere düşürecektir.

a, b ve a tuşlarına basarak la si la üçlemesini yazmış olalım.

Sağ ok tuşuna bir defa basarak ikinci vuruşa geçelim ve 5 tuşu ile dörtlük değerde olduğumuzdan emin olalım.

G, F ve E tuşlarına basarak sol, fa ve mi notalarını da yazalım.

Bu durumda üçlememizi de yapmış olarak ölçümüzü tamamlamış oluyoruz.

            17. Simgeler:

Yazmakta olduğumuz eserin dilediğimiz bir yerine ihtiyaç duyduğumuz bir simgeyi ekleyebiliyoruz.

Z tuşuna basarak Palet penceresinin simgeler kategorisine direkt olarak odaklanan iletişim kutusunu açıyoruz.

Bir defa shift+tab basarak erişebileceğimiz listeden dilediğimiz simgeyi seçiyor ve enter tuşuna basarak ekleyebiliyoruz.

Programda bulunan yüzlerce simgenin burada toplandığını belirtmek isteriz.

            18. Dolap İşaretleri:

Bir esere Dolap işaretlerini erişilebilir şekilde ekleyebiliriz.

Dilersek Shift+F9 ile ana palet penceresini açarak ağaç görünümünden çizgiler seçeneğini bulup tab ile listeye giderek dilediğimiz dolap işaretini bulup enter tuşuna basabiliriz. Veya F9 ile palet arama penceresini açarak dolap yazabilir ve çıkan sonuçlardan dilediğimizi yön tuşları ile seçip entere basabiliriz.

Bir örnek ile Dolap işaretlerini eklemeyi gerçekleştirmeye çalışalım:

Birinci ölçümüzde: Dörtlük Do, re, mi ve fa notaları.

İkinci ölçümüzde: Dörtlük Re, mi, fa ve sol notaları.

Üçüncü ölçümüzde: Birlik La notası.

Dördüncü ölçümüzde de: Birlik Do notası olsun.

İlk iki ölçü çaldıktan sonra, Birinci dolap olarak belirleyeceğimiz üçüncü ölçü de çalar. Ardından başa döner, ilk iki ölçüyü tekrar çalıp, bu sefer üçüncü ölçüyü atlayarak ikinci dolap olarak belirleyeceğimiz dördüncü ölçüyü çalar.

Gelin birlikte yazalım:

N tuşu ile nota yazma modunda olduğumuzdan emin oluyoruz.

5 c, d, e, f, d, e, f, g 7 a ve 7 c tuşlarına basıyoruz.

Böylelikle Dörtlük do, re, mi, fa, re, mi, fa, sol, birlik la ve birlik do yazmış oluyoruz.

N tuşu ile normal moda dönüyoruz.

Sağ ok tuşu ile üçüncü ölçünün üzerine geliyoruz.

F9 ile palet arama alanını açarak dolap yazıyoruz ve çıkan sonuçlardan birinci dolabı seçerek enter tuşuna basıyoruz.

N tuşu ile tekrar normal mod üzerinde olduğumuzdan emin olarak bu defa dördüncü ölçünün üzerine geliyor ve F9 ile tekrar arama alanına gelip bu defa ikinci dolabı seçiyoruz ve enter tuşuna basıyoruz.

N tuşu ile normal mod üzerinde olduğumuzdan emin olarak birinci dolabın olduğu üçüncü ölçüye geliyor ve ALT+Sağ ok ile ölçü çizgisinin üzerine geliyoruz.

F9 ile arama alanını açıyor ve bu defa arama alanına: Tekrar ibaresini yazıyoruz.

Aşağı ok tuşu ile çıkan sonuçlardan Sağ son tekrar seçeneğini seçerek enter tuşuna basıyoruz.

Eserimizi çaldırdığımızda:

Do, re, mi, fa, Re, mi, fa, sol, la,

Do, re, mi, fa, re, mi, fa, sol, do, şeklinde dolapları ve tekrar işaretini kullanarak çaldığını duyacağız.

Bu şekilde dolap ve tekrar işaretlerini eserimize eklemiş oluyoruz.

Palet yazma alanında en son ne yazarsak biz silmediğimiz sürece ve programdan çıkmadığımız sürece en son yazdığımız sürekli kalır.

Birden fazla ölçüye dolap işareti eklemek istersek, CTRL+Shift sağ veya sol ok tuşları ile dilediğimiz kadar ölçüyü seçip, ardından da yukarıda belirtildiği şekilde seçtiğimiz kadar ölçüye dolap işaretlerini ekleyebiliriz.

Bütün eklediğimiz dolap işaretlerini NVDA ekran okuyucusuna okutmak istersek:

N harfi ile normal modu seçiyoruz.

ALT tuşuna basılı tutarken Sağ ve Sol yön tuşları ile gezinerek dolap işaretleri, ölçü çizgileri ve diğer bütün işaretleri erişilebilir şekilde duyabiliyoruz.

            19. Tekrar İşaretleri:

Bir eserde tekrar çalınmasını istediğimiz ölçüleri aynı şekilde yazmaktansa, tekrar işaretlerini ekleyerek tekrarlanmalarını sağlayabiliriz.

Tekrar işaretlerine: Shift+F9 ile açacağımız ana panel penceresinde, Ölçü çizgileri, Tekrarlar ve atlamalar başlıkları altında bulunan listelerden dilediğimizi seçerek esere ekleyebilir. Ya da F9 ile palet arama alanını açıp, Tekrar yazarak çıkan sonuçlardan dilediğimizi yön tuşları ile seçip entere basabiliriz.

Gelin birlikte tekrar işareti ekleyelim:

Örneğimiz: Do, re, mi, fa, re, mi, fa, sol, la, la, la, la, do, do, do, do olsun.

La, la, la, la ölçüsü iki defa tekrarlanacak olsun.

N harfi ile nota yazma modunda olduğumuzdan emin olalım.

5, c, d, e, f, d, e, f, g, a, a, a, a, c, c, c, c tuşlarına basarak notalarımızı yazalım.

N harfi ile normal moda dönelim.

CTRL+Sağ ok ile üçüncü ölçünün üzerine gelelim ve sağ/sol ok tuşlarını kullanarak üçüncü ölçünün ilk notasının üzerine gelelim.

F9 tuşlarına basarak palet arama alanını açalım.

Tekrar ibaresini yazalım ve çıkan sonuçlardan Aşağı/yukarı ok tuşları ile Sol başlangıç tekrar işaretini seçerek entere basalım.

ALT+Sağ ok tuşları ile üçüncü ölçünün dördüncü notasından sonra gelen ölçü çizgisinin üzerine gelelim.

Ölçü çizgisinin üzerindeyken F9 ile palet arama alanını tekrar açalım ve bu defa Sağ son tekrar seçeneğini seçip entere basalım.

Artık eserimizi çaldırdığımızda:

Do, re, mi, fa, re, mi, fa, sol, la, la, la, la, la, la, la, la, do, do, do, do şeklinde çalarak üçüncü ölçüyü tekrarlayacaktır.

Not1: Palet arama alanında en son yazdığımız ibarenin biz silmeden silinmeyeceğini unutmamalıyız.

Not2. Sadece bir ölçü değil, dilediğimiz sayıda ölçünün başına ve sonuna yukarıda belirttiğimiz gibi işaretleri koyabiliriz.

Not3: Palet penceresinde bulunan Ölçü çizgileri başlığı altında ve Tekrarlar ve atlamalar başlığı altında bulunan diğer işaretleri de kullanımımıza göre aynı şekilde ekleyebiliriz.

            Değerli arkadaşlar,

Bu bölümün sizlere faydalı olmasını diliyor ve hepinize güzel bir tatil diliyoruz.

Saygılarımla,

Umut KORKMAZ