NVDA Eklentileri: Command Helper

Sevgiyle merhabalar,

Değerli Arkadaşlar, Sıcak bir Antakya gününden hepinizi sevgiyle selamlıyoruz. Bu ay, Körlük haricinde, hareket yeti kaybı veya bilgisayarı tek el ile kullanmak isteyen kullanıcılar için geliştirilmiş olan “Command Helper” Komut yardımcısı adlı eklentiyi birlikte tanımaya çalışacağız.

            Eklentiyi, Türkçe dil desteği ve NVDA 2022.1 ile uyumlu olarak aşağıdaki adresten indirip bilgisayarımıza kuruyoruz:

https://nvda.es/files/get.php?file=cmdHelper-dev

Geliştirme süreci tamamlanmadığı için, Dev” Developer” eki bulunuyor. Lakin, kullanımda bir sorun teşkil etmiyor.

Kurulumunu da gerçekleştirdiğimiz eklentinin kullanımına göz atalım:

            Kurulumdan sonra, eklentinin sanal arayüzüne erişmek için CTRL tuşlarından dilediğimize hızlıca beş defa peş peşe basıyor, basıp bir süre bekleyerek veya varsayılan olarak tanımlanmış: NVDA+H tuşlarına basıyoruz.

Ekrandaki görseli değiştirmeyen, ancak NVDA’nın bize okuduğu sanal bir menü açılır.

Açılan bu menüde:

• Sağ-Sol ok tuşları: Kategoriler arasında dolaşabilmemizi sağlar.
• Yukarı-Aşağı ok tuşları: Seçtiğimiz kategori içerisindeki komutlar arasında dolaşabilmemizi sağlar.
• Enter tuşu: Üzerinde bulunduğumuz komutu etkinleştirir.
• Shift+enter tuşları: Üzerinde bulunduğumuz komuta çift tıklama işlemini gerçekleştirir.
•  Ctrl+enter: Üzerinde bulunulan komuta üç tıklama işlevini gerçekleştirir.
• Boşluk çubuğu: Bir defa basıldığında, Şimdi Konuşun diye bizi uyarır ve mikrofondan bir kelime söyleyerek sonuçların listelenmesini bekleriz. Lakin, henüz düzgün bir şekilde bu sesli işlevi kullanamadığımızı belirtmek isteriz.
• F1 tuşu: Seçtiğimiz komut için atanmış hareketi okur. Bir hareket tanımlanmamışsa da “Tanımlı Kısayol yok” şeklinde bilgilendirir.

            Şimdi, bir örnek ile kullanımını açıklamaya çalışalım:

1. NVDA+H ile Komut yardımcısı sanal arayüzünü açalım.
2. Sağ ok tuşuna basarak, Görsellik kategorisinin üzerine gelelim.
3. Aşağı ok tuşuna bir defa basıyoruz. Ekran perdesi ile ilgili bize bütün bilgileri okumaya başlıyor.
4. Dilersek, F1 tuşuna basarak bu özellik için hangi hareketin tanımlı olduğunu öğrenebiliyoruz. Biz: NVDA+Windows+K hareketini tanımlamış olduğumuzu duyuyoruz.
5. Enter tuşuna basıyor ve Geçici ekran perdesi etkin mesajını duyuyoruz.

Burada, bir güzel özellik daha devreye giriyor:

NVDA + H tuşlarına tekrar bastığımızda bu defa son adlı bir kategorinin oluştuğunu ve en son kullandığımız komutların burada listelendiğini görüyoruz. NVDA programını yeniden başlatana kadar ne kadar komut kullanırsak bu listeye ekleniyor. Lakin NVDA kapatıldığında bu liste temizleniyor.

      NVDA menüsü>Girdi hareketleri iletişim kutusunda, Konuşma yardımcısı dalı altında NVDA + H kısayolunu dilediğimiz şekilde değiştirebiliyoruz.

Ayrıca, NVDA menüsü>Tercihler>Ayarlar içerisinde bulunan Komut yardımcısı ayarlarında: Kontrol tuşunun kullanımını devre dışı bırakabiliyoruz.

Nitekim, CTRL tuşu devre dışı bırakılmadığında, kopyalama ve yapıştırma işlemlerinde istemeden komut yardımcısı devreye girebiliyor.

Aynı pencerede:

Windows klavye ayarlarını açıp klavye hızını düşürebiliyor,

Çıkış tuşu olarak Escape haricinde başka tuş seçebiliyor,

F1 tuşunun yerine tanımlı hareketi duyurmak için diğer tuşlardan seçim yapılabiliyor ve istenirse

Klavye komut katmanında sayısal tuş takımını kullanın seçeneğini işaretleyerek, ok tuşları yerine numara pedinin kullanılmasını sağlayabiliyoruz.

Numara pedi etkin olduğunda:

• 4 ve 6 tuşları: Kategoriler arasında dolaşabilmemizi sağlıyor.
• 2 ve 8 tuşları: Seçili kategorideki komutlar arasında dolaşabilmemizi sağlıyor.
• 5 tuşu: Seçili komut için tanımlanmış hareketi duyurur.
• Enter tuşu: Seçili komutu etkinleştirir.
• Artı tuşu: Çift tıklama işlevini gerçekleştirir.
• Eksi tuşu: Üç tıklama işlevini gerçekleştirir.
• Sil tuşu: Sanal arayüzü kapatır.

Bu eklentinin, kullananlara faydalı olmasını umuyor ve hepinize mutlu günler diliyoruz.