NVDA’DA Kullanılabilecek En Faydalı Eklentilerden Biri: Typed Word Speaking Enhancement

Herkese merhaba, umarım herkes iyidir ve her şey yolundadır.

Bu yazım, Bilişim Bülteni platformunda yer alan ilk yazım olacak. Öncelikle bu platforma beni davet etme inceliğini gösteren, platformun kurucusu Sayın Dr. Engin YILMAZ hocama çok teşekkür ediyorum ve erişilebilirlik anlamında vermiş olduğu emeklerin karşılığını fazlasıyla almasını diliyorum.

Bu yazımda sizlere bir NVDA eklentisi olan “Typed Word Speaking Enhancement” eklentisinden kısaca bahsedeceğim ve eklentinin bana göre neden faydalı olduğunu aktarıyor olacağım. Herkese iyi okumalar dilerim.

NVDA’yı kullanırken kimi kullanıcılar yazdıkları karakterlerin ve sözcüklerin seslendirilmesini istemeyebiliyor, kimi kullanıcılar da, aralarında ben de varım, hem yazılan karakterlerin hem de yazılan sözcüklerin seslendirilmesini istiyor. Bir sözcüğü yazdıktan sonra boşluk tuşu olan “Space” tuşuna basıldığında en son yazılan sözcük NVDA tarafından seslendiriliyor. Bu seslendirme ayarını klavyedeki “Insert” tuşuyla beraber alfabetik tuş takımının üzerinde yer alan numara tuşlarından “3” tuşuna basarak aktif edebiliyoruz.

Ancak NVDA’yı çok sık kullananlar sözcüklerin seslendirilmesi ayarı açık haldeyken NVDA’nın bir sözcüğü yazıp boşluk bırakıldığında seslendirdiğini ama boşluk silinip de tekrar boşluk bırakıldığında aynı sözcüğü tekrar seslendirmediğini fark etmişlerdir. Aynı şekilde bir sözcüğü yazarken sözcüğün belli bir yerinde hata yapıp hata yapılan harf silinerek doğrusu yazılıp sözcük tamamlandığında, bundan sonrasında boşluk bırakıldığında da NVDA’nın sözcüğün tamamını seslendirmeyip sadece o hata yapılarak silinip tekrar düzeltilmiş yerden itibaren seslendirme yaptığını fark etmişlerdir. Fark etmeyenler varsa da bu içerikten sonra bu bölüme odaklanacaklardır diye tahmin ediyorum.

İşte bu eklenti, NVDA’nın her yazılan sözcüğü boşluk bıraktıktan sonra seslendirmesini, bir sözcüğü yazarken hata yapıldığında bu hatanın düzeltilip sözcüğün yazılmaya devam edilmesi durumunda da sözcüğün tamamını seslendirmesini sağlıyor. Bu durum basit bir sorunmuş gibi görünse de aslında NVDA’yı kullanarak çok sık yazı işleriyle uğraşanlar için oldukça can sıkıcı ve bazen de dikkat dağıtıcı olabiliyor. Bu eklentinin kurulumuyla birlikte sorunun ortadan kaldırılması da aynı ölçüde hayat kurtarıcı ve rahatlatıcı olabiliyor.

Özellikle yazım yanlışlarının önleyebilmek, bazen bir karakterin dahi unutularak oluşturulmuş sözcüklerin farkına varmak, aralarında boşluk bırakılması unutulan iki kelimenin fark edilmesi gibi birçok hatalı yazımın kelimelerden hemen geri dönüt alınarak bu sayede önüne geçilebiliyor. Benim gibi bir Türkçe Öğretmeniyseniz veya yazı dilini mümkün olduğunca doğru kullanmaya çaba gösteren biriyseniz bu eklentinin oldukça faydalı olduğunu belirtebilirim. En somut örneklerden biri olarak bu yazıyı yazdığım anı örnek verebilirim. Bu yazımı bilgisayarımın başına oturmuş yazarken her sözcükten sonra boşluk tuşuna bastığımda sözcüklerin nasıl yazıldığını duyabiliyorum. Bazı sözcüklerde bir harf hatası yapıp onu silerek sözcüğü yazmaya devam ettiğimde ve boşluk bıraktığımda da sözcük bölünmeden tam haliyle okunabiliyor ve bu yazımı sizlere ulaştırmak üzere çok daha sağlıklı ve seri bir şekilde yazabiliyorum. Bu yönüyle düşünüldüğünde eklentinin oldukça faydalı ve işlevsel bir eklenti olduğunu düşünüyorum.

Eklentinin kurulumunu da oldukça basit bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Eklentiyi kurmak için NVDA sürümü olarak 2023.1.0 veya daha üst bir sürüm kullanıyor olmanız yeterli olacaktır.

Eklentiyi indirmek için aşağıdaki bağlantıyı kullanabilirsiniz.

İndirme bağlantısı: https://github.com/javidominguez/speakTypingWords/releases/download/2024.0.4/speakTypingWords-2024.0.4.nvda-addon

Bu ilk yazımda umarım sizler için faydalı bir içerik sunabilmişimdir.

Farklı içeriklerde tekrar görüşmek dileğiyle, hepiniz kendinize çok iyi bakın, hoşça kalın ve sağlıklı kalın.

Hakan TELTİK